طلاق چیست ؟
معنی لغوی طلاق چیست کلمه طلاق در لغت به معنی رها شدن و جدا شدن است و طلاق در اصطلاح به معنی پایان دادن به رابطه زناشویی است.
حال این پایان دادن ممکن است با توافق طرفین باشد که به آن طلاق توافقی می گویند.
و یا اینکه ممکن است به درخواست یکی از زوجین یعنی به درخواست زن یا مرد باشد که به آن طلاق یک طرفه می گویند.
طلاق با فسخ ازدواج متفاوت است. فسخ ازدواج به معنای این است که ازدواج صورت گرفته از ابتدا باطل و بی‌اعتبار بوده‌است. شیوهٔ انجام طلاق در قوانین کشورهای مختلف بسیار متفاوت است اما در اغلب کشورها نیاز به تأیید یک دادگاه یا مرجع رسمی حقوقی وجود دارد. مذاهب مختلف نیز رویکردهای متفاوتی به طلاق دارند. طلاق در اسلام به اختیار شوهر انجام میشود اما زن نیز در شرایط خاصی ممکن است حق طلاق را به دست بیاورد.
تفاوت طلاق و فسخ
تفاوت طلاق با دیگر مفاهیم مرتبط
1- طلاق و فسخ:
۲– طلاق و اظهار فقد:
٣– جدایی و طلاق:
برای این که زوجین، به گونه ای شرعی از هم جدا شوند، باید شرایط آن را رعایت کرده و بنا بر آن از هم جدا شوند و به همین خاطر در کتا بهای فقهی شرایطی برای مرد و زن و نیز شرایطی برای خود طلا ق گفته شده است که با توجه به آن ها حکم طلاق صادر می گردد. طلا ق باید مطابق با مقرارات شریعت باشد، صیغه طلا ق به عربی خوانده شود و دو مرد عادل شاهد باشند. شرایطی که مرد باید هنگام طلا ق داشته باشد عبارتند از: بلوغ، عقل و اختیار و شرایطی که برای زن گفته شده است پاک بودن از حیض و نفاس است.
انواع طلاق چیست
انواع طلاق به دو نوع تقسیم میشود:
طلاق رجعی: که همان طلاق از طرف مرد است.
طلاق بائن: که همان طلاق خلع و مبارات میباشد.
طلاق خلع همان طلا ق از طرف زن است و طلا ق مبارات همان طلا ق توافقی است.
درگیری کمتر و کاهش تنش بین خانواده‌های زوج|
طلاق از طرف مرد
مرد همیشه حق طلا ق دارد برای اینکه همسر خود را طلا ق بدهد، نیازی به شرطهایی که در سند ازدواج آمده است ندارد. ولی زمانیکه مرد بخواهد زن خود را طلا ق بدهد باید حق و حقوق همسر خود را به صورت کامل به او بدهد. این حقوق عبارتست از: مهریه، نفقه، اجرت المثل، شرط تنصیف دارایی.
یعنی اگر مرد بخواهد که زن خود را طلا ق بدهد، میتواند ولی هیچوقت حق زن ضایع نمیشود و زن میتواند مهریه خود را از مرد بگیرد
طلاق از طرف زن
زن به هیچ عنوان نمیتواند بدون دلیل و بدون رضایت از شوهر خود طلا ق بگیرد.
یعنی بر خلاف اینکه مرد در هر زمانی میتواند زن خود را طلا ق بدهد، ولی زن برای اینکه بتواند از شوهر خود طلا ق بگیرد باید دلیل قانع کننده داشته باشد.
اگر هم زن، بدون داشتن دلیل، دادخواست طلاق بدهد، دادخواست او رد میشود.
آیا زن هم می تواند خود را مطلقه کند؟
باید بگویم ، بله .
قانون مدنی به زن هم در موارد مشخص شده ای اجازه داده از دادگاه درخواست کند که او را مطلقه نماید ولو اینکه شوهر موافق نباشد.
شروط ۱۲گانه عقدنامه همان حق طلاق است؟
شروط چاپی سند ازدواج به شرح ذیل است:
۱- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تائید نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت شش ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.
۲- سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
۳- ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
۴- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
۵- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
۶- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثرعجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر باز داشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
۷- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.
۸- زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند.تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
۹- محکومیت قطعی زوج در اثرارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد وتعزیر در اثرارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی وشئون زوجه باشد .تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف وموازین دیگر با دادگاه است.
۱۰- در صورتیکه پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
۱۱- در صورتیکه زوج مفقودالاثر شود وظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
۱۲- زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
نحوه درخواست طلاق |
اگر مرد درخواست طلاق دهد و اگر زن راضی به طلاق نباشد?
باید به این نکات توجه کرد که اولا در قوانین جاری کشور طلا ق در اختیار شوهر است و او می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و دادن دادخواست طلاق همسرش را طلا ق بدهد. در این خصوص رضایت زن شرط نیست یعنی اگر زن طلا ق نخواهد ولی مرد اصرار به آن داشته باشد در نهایت دادگاه ناگزیر به صدور حکم طلا ق می باشد.
اما این که در مراحل طلاق دادن زن حائز اهمیت است حقوق مالی زوجه است که دادگاه رسیدگی کننده به طلا ق مکلف در ضمن رای طلا ق نسبت به آن ها تعیین تکلیف کند. مواردی مثل شرط تنصیف اموال، مهریه، اجرت المثل، حضانت، نفقه و نحله.
اقسام طلاق چیست ؟
به طور کلی طلاق دو نوع است:
1-طلاق بائن:
نوع اول، طلاق بائن است که در مقابل طلا ق رجعی است و به نوعی گفته می شود که در آن برای مرد حق رجوع وجود ندارد. به عبارت دیگر پس از طلا ق، مرد حق رجوع و برگشت را ندارد.
مواردی که طلاق بائن است:
اول- زن باکره باشد.
دوم- زن یائسه باشد.
سوم- طلاق از نوع خلع و مبارات باشد.
چهارم- طلاق بعد از سه وصلت متوالی باشد.
اگر مردی تقاضای طلا ق کند و طلا ق جاری شود و زن باکره (دوشیزه) باشد، طلا ق بائن است.
اگر مردی تقاضای طلاق کند و طلا ق جاری شود و زن یائسه باشد، طلا ق بائن است.
طلاق خلع: طلا ق خلع به نوعی از طلا ق گفته می شود که زن به خاطر کراهتی که از شوهر خود دارد، قصد جدایی می کند و در مقابل مالی به شوهر خود می دهد که این مال میتواند عین مهر یا معادل آن و یا حتی بیشتر یا کمتر از مهر زوجه باشد.
طلا ق مبارات :طلا ق مبارات به نوعی از طلا ق گفته می شود که زوجین به خاطر کراهتی که از یکدیگر دارند قصد جدایی می کنند. ولی در طلا ق مبارات، برخلاف طلا ق خلع، مالی که داده می شود نمیتواند بیشتر از مهر باشد.
اگر مردی تقاضای طلا ق کند و طلا ق جاری شود و بعد از آن زن و مرد دوباره با یکدیگر ازدواج کنند یا طلا ق رجعی باشد و مرد رجوع کرده باشد و این روند سه بار تکرار شود، طلا ق سوم بائن است و دیگر برای مرد حق رجوع وجود ندارد.
2-طلاق رجعی:
نوع دوم ، طلا ق رجعی است که در مقابل طلا ق بائن است. بدین معنی که هرگاه مردی تقاضای طلا ق کند و طلا ق جاری شود، اگر زن باکره یا یائسه نباشد و جدایی پس از سه بار ازدواج نباشد، طلا ق رجعی است و مرد می تواند در مدت عده به زن رجوع کند و در واقع طلا ق را برهم زند. حق رجوع صرفاً برای مرد است و زن این حق را ندارد. در طلا قی که به درخواست زن صورت می گیرد شوهر در زمان عده حق رجوع ندارد هرچند طلا ق از نوع رجعی باشد.
رجوع می تواند به صورت لفظی یا عملی باشد و بعد از رجوع مرد، زن مکلف به انجام وظایف زناشویی می باشد که این تکلیف از زمان آگاهی زن از رجوع مرد وجود دارد.
طلاق توافقی، ماهیتا از نوع مبارات می باشد اما در رای ، معمولا دادگاه آن را از نوع خلع می نویسد. پس در طلا ق توافقی برای مرد حق رجوع وجود ندارد، اما نکته قابل توجه این است که در طلا ق خلع زن میتواند تا پایان مدت عده به دفترخانه ای که صیغه طلا ق را جاری کرده است مراجعه کنند و به آن مالی که به مرد بخشیده است (در اصطلاح حقوقی مابذل)، رجوع کند و به عبارت دیگر آن را پس بگیرد! که پس از آن طلا ق بائن به رجعی تبدیل می شود و مرد حق رجوع از پیدا می کند.
چند نکته:
اول- در طلاق خلع نمی توان شرط کرد که بدون رجوع زن به مابذل مالی که در مقابل طلا ق از طرف زن به مرد داده می شود. مرد حق رجوع داشته باشد. زیرا این شرط بر خلاف قاعده می باشد و شرطی باطل است.
دوم- زن باکره یا یائسه بعد از طلا ق حق رجوع به آنچه بذل کرده را ندارد.
عده طلاق چیست:
عده به مدت زمانی گفته می شود که تا پایان آن زنی که ازدواج او منحل شده است نمیتواند شوهر دیگری اختیار کند.اگر زن غیر یائسه باشد عده سه طهر است. طهر به معنی پاکی زن از حیض و نفاس است. اگر زن یائسه باشد عده سه ماه است. اگر زن باردار باشد مدت عده تا زمان وضع حمل است.